“Ernstige arbeidsongevallen terugdringen door focus op kleine incidenten”

Nog altijd hoor je op de bouwplaats: “Zo doen we het altijd en er is nog nooit wat gebeurd” en “Waar gewerkt wordt, gebeuren ongevallen”. Deze uitspraken wekken de indruk dat bouwplaats medewerkers ongevallen accepteren of niet willen inzien dat hen ook een arbeidsongeval kan overkomen. Steken wij met elkaar de kop in het zand of willen wij mensenlevens redden?

De landelijke ongevalscijfers van ernstige ongevallen die jaarlijks voorkomen liegen er niet om. Gemiddeld over de afgelopen 10 jaar vielen er per jaar 17 doden te betreuren. Ondanks deze ongevallenstatistieken blijkt uit het jaarrapport van Volandis (volandis-bedrijfstakverslag-2021-samenvatting.pdf), de brancheorganisatie voor Bouw & Infra, dat meer dan 50% van de bouwplaats medewerkers op het werk te maken heeft met onveilige situaties, maar dat zij geen reden zien voor het nemen van extra veiligheidsmaatregelen.

Bijzondere uitkomst onderzoek
Uit het onderzoek blijkt dat 5,6% van de deelnemers aan het onderzoek, een ongeval tijdens het werk heeft gehad. Dit heeft er vervolgens toe geleid dat 70% één of meerdere dagen moest verzuimen van het werk. Ondanks dit geeft 93% aan dat er geen Arbomaatregelen nodig zijn om de veiligheid te verbeteren om bedrijfsongevallen te verminderen. Terecht geef Volandis aan dat dit een bijzondere uitkomst is; Bouw & Infra is de sector waar de meeste dodelijke ongevallen voorkomen.

Wake-up call
Als we kijken naar de cijfers dan zou verandering van gedrag op de bouwplaats bij zowel werkgevers als werknemers topprioriteit moeten hebben. Gemiddeld zijn er 180 werkbare dagen in een jaar en als we dan uitgaan van gemiddeld 17 dodelijke ongevallen per jaar dan gebeurt er elke 11 werkbare dag een dodelijk ongeval! Word wakker!

 

“Werknemers moeten begrijpen dat ongevallen niet bij het werk horen”

 

IJsbergtheorie
In de veiligheidstheorie wordt ervan uitgegaan dat er een verband is tussen ongevallen zonder letsel, ongevallen met licht letsel, ongevallen met ernstig letsel en dodelijke ongevallen. Dit wordt de ijsbergtheorie of de driehoek van Heinrich genoemd. Herbert William Heinrich stelde dat voor elk ernstig letsel er 30 ongevallen zijn gebeurd met licht letsel en 300 ongevallen zonder letsel. Een bedrijf zou het aantal ernstige ongevallen dus fors kunnen terugdringen door zich te richten op de kleine incidenten.

Wanneer we deze veiligheidstheorie toepassen op de cijfers in de Bouw & Infra dan zijn er per jaar ongeveer 46 werknemers met blijvend letsel en langdurig verzuim, 460 werknemers met letsel en verzuim en 4.600 werknemers met gering letsel.

Bewustwording
Wat is nodig om deze cijfers te verbeteren? De wet- en regelgeving is over het algemeen duidelijk en helder, toch tonen de cijfers aan dat hier in (te) veel gevallen van wordt afgeweken. Als bedrijven en organisaties in de Bouw & Infra is het onze gezamenlijke missie om van veiligheidsbewustzijn een speerpunt te maken. Werknemers moeten gaan begrijpen dat ongevallen níet bij het werk horen.