Dit jaar gaat op 27 oktober de klok ’s nachts om 3.00 uur een uur achteruit. De overgang van zomer- naar wintertijd lijkt misschien een kleine aanpassing, maar kan significante gevolgen hebben voor de arbeidsveiligheid en het welzijn van medewerkers. Als werkgever is het belangrijk om deze overgang niet te onderschatten en medewerkers bewust te maken van de mogelijke risico’s en effecten. 

Effecten van het tijdsverschil op medewerkers 

  1. Verstoord Bioritme: De overgang naar wintertijd betekent dat de klok een uur achteruit wordt gezet, waardoor het ’s ochtends eerder licht wordt en ’s avonds eerder donker. Dit kan het bioritme van medewerkers verstoren, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor veranderingen in hun slaappatroon. Een verstoord bioritme kan leiden tot vermoeidheid, verminderde concentratie en een verhoogd risico op fouten en ongelukken op de werkvloer. 
  2. Verhoogd Risico op Ongevallen: In de eerste dagen na de tijdswisseling wordt vaak een piek gezien in werk gerelateerde ongevallen. Dit komt omdat medewerkers zich mogelijk nog niet hebben aangepast aan de nieuwe tijd, wat kan leiden tot slaperigheid en een vertraagde reactietijd, vooral bij taken die veel focus en oplettendheid vereisen. 
  3. Verandering in Lichtomstandigheden: De kortere dagen in de wintertijd betekenen dat medewerkers vaker in het donker naar en van het werk reizen. Dit kan de kans op verkeersongelukken verhogen, vooral voor fietsers en voetgangers. Ook op de werkplek zelf, vooral in de buitenomgeving of slecht verlichte ruimtes, kan de verminderde natuurlijke lichtinval veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. 

Wat kun je als werkgever doen? 

  1. Informeer en bereid voor: Voorlichting is cruciaal. Informeer je medewerkers over de effecten van de tijdswisseling en geef tips om zich aan te passen, zoals het handhaven van een consistent slaapschema en het blootstellen aan natuurlijk licht in de ochtend. Moedig hen aan om alert te zijn op vermoeidheid en daar rekening mee te houden in hun werkzaamheden. 
  2. Flexibele werkuren: Overweeg om in de eerste dagen na de overgang naar wintertijd flexibele werkuren toe te staan. Dit kan helpen om de verstoring van het bioritme te verminderen en medewerkers in staat te stellen op een tijdstip te werken dat voor hen het meest productief is. 
  3. Veiligheid op de werkvloer: Evalueer de verlichting op de werkplek, vooral in buitenruimtes en parkeergarages, om ervoor te zorgen dat er voldoende licht is. Zorg ook voor reflecterende kleding of accessoires voor medewerkers die buiten werken of reizen, en verhoog indien nodig de veiligheidsmaatregelen in deze periode. 
  4. Richtlijnen voor vermoeidheid: Maak vermoeidheid bespreekbaar en stel duidelijke richtlijnen op voor medewerkers die zich niet fit genoeg voelen om te werken. Dit kan het risico op ongevallen aanzienlijk verminderen. 

Bewustzijn creëren bij werknemers 

  1. Communicatiecampagnes: Organiseer een korte communicatiecampagne rond de tijdswisseling om het bewustzijn te verhogen. Gebruik interne nieuwsbrieven, posters en digitale kanalen om de boodschap te verspreiden. 
  2. Toolbox: overweeg om een toolbox te houden over het omgaan met vermoeidheid en het belang van een goede nachtrust. Dit kan medewerkers handvatten geven om de overgang beter te verwerken. 
  3. Feedback en monitoring: moedig medewerkers aan om feedback te geven over hoe zij de overgang ervaren en monitor eventuele veranderingen in ziekteverzuim of ongevallen op de werkvloer. Dit kan waardevolle inzichten bieden voor toekomstige maatregelen. 

De overgang van zomer- naar wintertijd is meer dan een simpele aanpassing van de klok; maar door proactieve maatregelen te nemen en bewustzijn te creëren, kan een werkgever deze overgang soepeler laten verlopen en de risico’s minimaliseren. Het belangrijkste is om medewerkers te ondersteunen in hun aanpassingsproces en ervoor te zorgen dat de werkplek veilig blijft, ongeacht het tijdstip van de dag.